Gaz łupkowy w Polsce
Już rok temu zaczęto rysować przed naszym krajem wizję zbliżającego się dobrobytu i bogactwa. Wtedy bowiem zauważono Polskę jako potencjalne, ogromne źródło złóż gazu łupkowego. Czy Polska rzeczywiście może stać się drugim Katarem?
Czym jest gaz łupkowy?
Gaz łupkowy to gaz ziemny, który uzyskuje się z łupków osadowych. Pierwszych prób wydobycia tego surowca dokonano w XIX wieku. Łupki posiadają niewielką przepuszczalność, więc początkowo wydobywano i produkowano go ze skał z naturalnymi szczelinami. Ostatnio opracowano technologię kruszenia hydraulicznego, dzięki której powstają sztuczne pęknięcia w okolicy odwiertów. Gaz łupkowy wydobywa się natychmiast ze szczelin (pod powierzchnię ziemi pompuje się pod dużym ciśnieniem sporą ilość wody z domieszką substancji chemicznych, aby w ten sposób rozsadzić podziemne skały i uwolnić gaz). Niekonwencjonalnymi źródłami gazu ziemnego może być także metan z pokładów węgla czy gaz głębinowy.
Gaz łupkowy a środowisko
Niestety wydobycie gazu łupkowego ma negatywny wpływ na środowisko. Aby ułatwić podziemną frakturację, która uwalnia gaz do wody, trzeba dodać środki chemiczne. Według ekologów metoda tzw. szczelinowania hydraulicznego jest szkodliwa dla środowiska, ponieważ może prowadzić do zanieczyszczenia wód gruntowych. Z tego względu we Francji, w stanie Nowy Jork w USA oraz w prowincji Quebec w Kanadzie zastosowano moratorium (inaczej "tymczasowe wstrzymanie") na wydobycie gazu metodą szczelinowania hydraulicznego.
Czy wydobycie gazu łupkowego jest opłacalne?
W ostatnim czasie zwiększyła się opłacalność wydobycia gazu łupkowego. Przyczynił się do tego postęp technologii kruszenia i wiercenia horyzontalnego, a także wyższe ceny gazu ziemnego.
Zasoby gazu łupkowego
Najwięcej gazu łupkowego wydobywa się w Ameryce Północnej. Eksploatację złóż w USA rozpoczęto w 2002 roku. 7 lat później kraj ten został największym wydobywcą gazu ziemnego na świecie. Ponad 40% złóż tego gazu stanowiły źródła niekonwencjonalne, czyli gaz pozyskiwany ze złóż węgla oraz łupków. Współpracą z USA zainteresowani są Norwedzy, Rosjanie i Francuzi.
Gaz z polskich łupków
W 2010 roku zaczęto poszukiwania złóż gazu łupkowego w Polsce. Szacuje się, że polskie zasoby tego gazu mogą być największe w Europie. Taka ilość gazu (5,9 bln m3) powinna zaspokoić zapotrzebowanie Polski na gaz nawet na najbliższe 300 lat. Do sierpnia 2011 wydano niemal 100 koncesji na poszukiwanie złóż gazu łupkowego niekonwencjonalnego.
Pierwszego odwiertu w Polsce dokonano na Lubelszczyźnie, niestety nie dał on pozytywnego wyniku. Obiecujące natomiast wydały się złoża na Pomorzu (okolice Lubocina). Już w 2014 roku na światowy rynek gazu ma trafić surowiec z pierwszych sześciu odwiertów w Lubocinie. Także w innej pomorskiej miejscowości - w Łebieniu - po przeprowadzeniu odwiertu poziomego odnaleziono złoża gazu łupkowego. We wrześniu 2011 w okolicy lubelskiej wsi Krupe i Krynica także odkryto złoża tego surowca.
Zasoby polskich gazów łupkowych mają dość wysoką szacowaną cenę wydobycia, mimo to wciąż rośnie liczba zagranicznych inwestorów przemysłu naftowego. Pierwsze przemysłowe wydobycie gazu łupkowego rozpocznie się w Polsce za 10-12 lat. Możliwe, że Polska opracuje własną technologię wydobycia (za 5-10 lat). Dziś już wiemy, że UE nie dofinansuje wydobycia gazu łupkowego w Polsce.
Rozwiercenie oraz udostępnienie do produkcji złoża gazu ziemnego w łupkach to proces bardziej złożony i czasochłonny niż w przypadku złóż konwencjonalnych. Zanim dowiemy się czy Polska uzyska niezależność energetyczną i czy wydobycie z polskich łupków będzie opłacalne, dokona się kolejnych odwiertów. Zarówno polski rząd, jak i zagraniczni inwestorzy są optymistami i wierzą, że badania zakończą się sukcesem.